ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯ
- ಜಿಲ್ಲೆಯ ಹೆಸರು:
- ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ
- ತಾಲ್ಲೂಕುಗಳು:
- ಕಾರವಾರ, ಅಂಕೋಲಾ, ಕುಮಟಾ, ಹೊನ್ನಾವರ, ಭಟ್ಕಳ, ಶಿರಸಿ, ಸಿದ್ದಾಪುರ, ಯಲ್ಲಾಪುರ, ಮುಂಡಗೋಡ, ಹಳಿಯಾಳ, ಜೊಯಿಡಾ (ಸೂಪಾ), ದಾಂಡೇಲಿ (ಹೊಸ ತಾಲ್ಲೂಕು)
- ಭಾಷೆ:
- ಕನ್ನಡ (ಅಧಿಕೃತ ಮತ್ತು ಪ್ರಮುಖ ಭಾಷೆ), ಕೊಂಕಣಿ (ಕರಾವಳಿ ಮತ್ತು ಒಳನಾಡಿನ ಕೆಲವು ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ), ಮರಾಠಿ (ಗಡಿ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ), ಹವ್ಯಕ ಕನ್ನಡ, ನವಾಯತಿ (ಭಟ್ಕಳ ప్రాంతದಲ್ಲಿ), ಉರ್ದು, ಸಿದ್ದಿ ಭಾಷೆ (ಸಿದ್ದಿ ಜನಾಂಗದವರಿಂದ)
- ವ್ಯಾಪ್ತಿ (ಚದರ ಕಿ.ಮೀ):
- 10291
- ಜನಸಂಖ್ಯೆ (2021 ಅಂದಾಜು):
- 1,437,169 (2011ರ ಜನಗಣತಿಯಂತೆ)
- ಪ್ರಮುಖ ನದಿಗಳು:
- ಕಾಳಿ, ಗಂಗಾವಳಿ (ಬೇಡ್ತಿ), ಅಘನಾಶಿನಿ (ತದಡಿ), ಶರಾವತಿ, ವರದಾ (ಭಾಗಶಃ), ಸೌಪರ್ಣಿಕಾ (ಭಾಗಶಃ)
- ಪ್ರಖ್ಯಾತ ಸ್ಥಳಗಳು:
- ಗೋಕರ್ಣ
- ಮುರುಡೇಶ್ವರ
- ದಾಂಡೇಲಿ
- ಯಾಣ
- ಕಾರವಾರ
- ಉಂಚಳ್ಳಿ ಜಲಪಾತ (ಲುಷಿಂಗ್ಟನ್ ಫಾಲ್ಸ್)
- ಮಾಗೋಡು ಜಲಪಾತ
- ಸಾಥೋಡಿ ಜಲಪಾತ
ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ
ಕರ್ನಾಟಕದ ವಾಯುವ್ಯ ಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆಯು 'ಕಾರವಾರ ಜಿಲ್ಲೆ' ಎಂದೂ ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಇದು ತನ್ನ ವಿಶಾಲವಾದ ಕರಾವಳಿ, ದಟ್ಟವಾದ ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟಗಳ ಅರಣ್ಯಗಳು, ಭೋರ್ಗರೆವ ಜಲಪಾತಗಳು, ಐತಿಹಾಸಿಕ ಕೋಟೆಗಳು, ವಿಶಿಷ್ಟ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಮತ್ತು ಜಾನಪದ ಕಲೆಗಳಿಗೆ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿದೆ. ಕಾಳಿ, ಗಂಗಾವಳಿ, ಅಘನಾಶಿನಿ, ಶರಾವತಿ (ಭಾಗಶಃ) ಮುಂತಾದ ಪ್ರಮುಖ ನದಿಗಳು ಈ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಜೀವನಾಡಿಗಳಾಗಿವೆ.
ಭೂಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರ
ವಿಸ್ತೀರ್ಣ (ಚದರ ಕಿ.ಮೀ)
10291
ಮುಖ್ಯ ನದಿಗಳು
- ಕಾಳಿ
- ಗಂಗಾವಳಿ (ಬೇಡ್ತಿ)
- ಅಘನಾಶಿನಿ (ತದಡಿ)
- ಶರಾವತಿ
- ವರದಾ (ಭಾಗಶಃ)
- ಸೌಪರ್ಣಿಕಾ (ಭಾಗಶಃ)
ಭೂಪ್ರದೇಶ
ಪಶ್ಚಿಮಕ್ಕೆ ಅರಬ್ಬೀ ಸಮುದ್ರದ ಉದ್ದವಾದ ಕರಾವಳಿ ತೀರವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಪೂರ್ವಕ್ಕೆ ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟಗಳ ದಟ್ಟವಾದ ಅರಣ್ಯ ಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ಎತ್ತರದ ಬೆಟ್ಟಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಕರಾವಳಿ ಪ್ರದೇಶವು ಮರಳಿನಿಂದ ಕೂಡಿದ್ದು, ಒಳನಾಡು ಗುಡ್ಡಗಾಡು ಮತ್ತು ಕಣಿವೆಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದೆ. ಕರ್ನಾಟಕದ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಅರಣ್ಯ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ.
ಹವಾಮಾನ
ಕರಾವಳಿ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಉಷ್ಣವಲಯದ ಮಾನ್ಸೂನ್ ಹವಾಮಾನವಿದ್ದು, ಅಧಿಕ ಆರ್ದ್ರತೆ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚು ಮಳೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಘಟ್ಟ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ತಂಪಾದ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚು ಮಳೆಯ ವಾತಾವರಣವಿರುತ್ತದೆ. ಬೇಸಿಗೆಕಾಲ (ಮಾರ್ಚ್-ಮೇ) ಬಿಸಿಯಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಮಳೆಗಾಲ (ಜೂನ್-ಅಕ್ಟೋಬರ್) ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಮಳೆ ತರುತ್ತದೆ. ಚಳಿಗಾಲ (ನವೆಂಬರ್-ಫೆಬ್ರವರಿ) ಸೌಮ್ಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ವಾರ್ಷಿಕ ಸರಾಸರಿ ಮಳೆ ಕರಾವಳಿಯಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 2500-3500 ಮಿ.ಮೀ ಮತ್ತು ಘಟ್ಟ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ 3000-5000+ ಮಿ.ಮೀ ಇರುತ್ತದೆ.
ಭೌಗೋಳಿಕ ಲಕ್ಷಣಗಳು
ಪ್ರಧಾನವಾಗಿ ಲ್ಯಾಟರೈಟ್ ಶಿಲೆಗಳು, ಗ್ರಾನೈಟ್ ನೈಸ್ (gneiss), ಧಾರವಾಡ ಶಿಲಾ ಸ್ತರಗಳು ಮತ್ತು ಕರಾವಳಿ ಮರಳು ನಿಕ್ಷೇಪಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದೆ. ಕಬ್ಬಿಣದ ಅದಿರು, ಮ್ಯಾಂಗನೀಸ್ ಮತ್ತು ಬಾಕ್ಸೈಟ್ ನಿಕ್ಷೇಪಗಳು ಕೆಲವು ಕಡೆ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಯಾಣದ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಸುಣ್ಣದ ಕಲ್ಲಿನ ಶಿಲಾ ರಚನೆಗಳು ಪ್ರಸಿದ್ಧ.
ಅಕ್ಷಾಂಶ ಮತ್ತು ರೇಖಾಂಶ
ಅಂದಾಜು 13.91° N ನಿಂದ 15.52° N ಅಕ್ಷಾಂಶ, 74.08° E ನಿಂದ 75.10° E ರೇಖಾಂಶ
ನೆರೆಯ ಜಿಲ್ಲೆಗಳು
- ಗೋವಾ ರಾಜ್ಯ (ವಾಯುವ್ಯ)
- ಬೆಳಗಾವಿ (ಉತ್ತರ ಮತ್ತು ಈಶಾನ್ಯ)
- ಧಾರವಾಡ (ಪೂರ್ವ)
- ಹಾವೇರಿ (ಆಗ್ನೇಯ)
- ಶಿವಮೊಗ್ಗ (ದಕ್ಷಿಣ)
- ಉಡುಪಿ (ನೈಋತ್ಯ)
ಸರಾಸರಿ ಎತ್ತರ (ಮೀಟರ್ಗಳಲ್ಲಿ)
ಕರಾವಳಿ ಪ್ರದೇಶವು ಸಮುದ್ರ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿದ್ದರೆ, ಘಟ್ಟ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಸರಾಸರಿ 500-800 ಮೀಟರ್ ಎತ್ತರವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ, ಕೆಲವು ಶಿಖರಗಳು 1000 ಮೀಟರ್ಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಎತ್ತರವಿವೆ.
ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ವಿಭಾಗಗಳು
ತಾಲ್ಲೂಕುಗಳು
ಕಾರವಾರ,ಅಂಕೋಲಾ,ಕುಮಟಾ,ಹೊನ್ನಾವರ,ಭಟ್ಕಳ,ಶಿರಸಿ,ಸಿದ್ದಾಪುರ,ಯಲ್ಲಾಪುರ,ಮುಂಡಗೋಡ,ಹಳಿಯಾಳ,ಜೊಯಿಡಾ (ಸೂಪಾ),ದಾಂಡೇಲಿ (ಹೊಸ ತಾಲ್ಲೂಕು)
ಆರ್ಥಿಕತೆ
ಮುಖ್ಯ ಆದಾಯದ ಮೂಲಗಳು
- ಕೃಷಿ (ಭತ್ತ, ಅಡಿಕೆ, ತೆಂಗು, ಕಾಳುಮೆಣಸು)
- ಮೀನುಗಾರಿಕೆ
- ಅರಣ್ಯ ಆಧಾರಿತ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು
- ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ
- ಸಣ್ಣ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು
- ಕದಂಬ ನೌಕಾನೆಲೆ (ಕಾರವಾರ) ಸಂಬಂಧಿತ ಸೇವೆಗಳು
- ವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದನೆ (ಕಾಳಿ ನದಿ ಯೋಜನೆ)
ಜಿಡಿಪಿ ಕೊಡುಗೆ ಮಾಹಿತಿ
ರಾಜ್ಯದ ಆರ್ಥಿಕತೆಗೆ ಕೃಷಿ, ಮೀನುಗಾರಿಕೆ, ಅರಣ್ಯ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು, ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಮತ್ತು ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳ ಮೂಲಕ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ.
ಮುಖ್ಯ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು
- ಕಾಗದ ಕಾರ್ಖಾನೆ (ವೆಸ್ಟ್ಕೋಸ್ಟ್ ಪೇಪರ್ ಮಿಲ್ಸ್, ದಾಂಡೇಲಿ)
- ಫೆರೋ-ಅಲಾಯ್ಸ್ ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳು
- ಸಕ್ಕರೆ ಕಾರ್ಖಾನೆ (ಕೆಲವು ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ)
- ಮೀನು ಸಂಸ್ಕರಣಾ ಘಟಕಗಳು
- ಗೋಡಂಬಿ ಸಂಸ್ಕರಣಾ ಘಟಕಗಳು
- ಕೈಗಾ ಅಣುವಿದ್ಯುತ್ ಸ್ಥಾವರ
- ಕದಂಬ ನೌಕಾನೆಲೆ (INS ಕದಂಬ), ಕಾರವಾರ (ಏಷ್ಯಾದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ನೌಕಾನೆಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು)
ಐಟಿ ಪಾರ್ಕ್ಗಳು
ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಐಟಿ ಪಾರ್ಕ್ಗಳಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಕಾರವಾರ, ಶಿರಸಿಯಂತಹ ಪಟ್ಟಣಗಳಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಐಟಿ ಸೇವಾ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿವೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು
- ಕೈಮಗ್ಗ
- ಕುಂಬಾರಿಕೆ
- ಬಿದಿರು ಮತ್ತು ಬೆತ್ತದ ಕರಕುಶಲ ವಸ್ತುಗಳು
- ದೋಣಿ ನಿರ್ಮಾಣ
- ತೆಂಗಿನ ನಾರು ಉದ್ಯಮ
- ಗಂಧದ ಕೆತ್ತನೆ (ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ)
ಕೃಷಿ
ಮುಖ್ಯ ಬೆಳೆಗಳು
- ಭತ್ತ (ಪ್ರಮುಖ ಆಹಾರ ಬೆಳೆ)
- ಅಡಿಕೆ
- ತೆಂಗು
- ಕಾಳುಮೆಣಸು
- ಏಲಕ್ಕಿ
- ಕಬ್ಬು
- ಶೇಂಗಾ
- ದ್ವಿದಳ ಧಾನ್ಯಗಳು
- ಮಾವು
- ಹಲಸು
ಮಣ್ಣಿನ ವಿಧ
ಕರಾವಳಿ ಮರಳು ಮಿಶ್ರಿತ ಮಣ್ಣು, ಲ್ಯಾಟರೈಟ್ ಮಣ್ಣು, ಕೆಂಪು ಜೇಡಿ ಮಣ್ಣು ಮತ್ತು ನದಿ ಪಾತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಮೆಕ್ಕಲು ಮಣ್ಣು. ಘಟ್ಟ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಜೇಡಿ ಮಣ್ಣು ಮತ್ತು ಕಪ್ಪು ಮಣ್ಣು ಸಹ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ.
ನೀರಾವರಿ ವಿವರಗಳು
ಕಾಳಿ, ಗಂಗಾವಳಿ, ಅಘನಾಶಿನಿ, ಶರಾವತಿ ನದಿಗಳಿಂದ ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಉಪನದಿಗಳಿಂದ ಕಾಲುವೆಗಳ ಮೂಲಕ ಹಾಗೂ ಏತ ನೀರಾವರಿ ಯೋಜನೆಗಳ ಮೂಲಕ ನೀರಾವರಿ. ಸೂಪಾ ಅಣೆಕಟ್ಟು (ಕಾಳಿ ನದಿ) ಪ್ರಮುಖ ಜಲಾಶಯ. ಕೆರೆ ಮತ್ತು ಕೊಳವೆ ಬಾವಿ ನೀರಾವರಿಯೂ ಇದೆ.
ತೋಟಗಾರಿಕೆ ಬೆಳೆಗಳು
- ಮಾವು
- ಹಲಸು
- ಬಾಳೆಹಣ್ಣು
- ಅನಾನಸು
- ಸಪೋಟ
- ಗೋಡಂಬಿ
- ತರಕಾರಿಗಳು
- ಹೂವುಗಳು
- ಸಾಂಬಾರ ಪದಾರ್ಥಗಳು (ಲವಂಗ, ಜಾಯಿಕಾಯಿ)
ರೇಷ್ಮೆ ಕೃಷಿ ವಿವರಗಳು
ಜಿಲ್ಲೆಯ ಕೆಲವು ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಹಿಪ್ಪುನೇರಳೆ ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ರೇಷ್ಮೆ ಹುಳು ಸಾಕಾಣಿಕೆ ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತದೆ.
ಪಶುಸಂಗೋಪನೆ
- ಹೈನುಗಾರಿಕೆ (ಹಸು, ಎಮ್ಮೆ ಸಾಕಾಣಿಕೆ)
- ಕೋಳಿ ಸಾಕಾಣಿಕೆ
- ಕುರಿ ಮತ್ತು ಮೇಕೆ ಸಾಕಾಣಿಕೆ
ನೈಸರ್ಗಿಕ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳು
ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅದಿರುಗಳು
- ಕಬ್ಬಿಣದ ಅದಿರು
- ಮ್ಯಾಂಗನೀಸ್
- ಬಾಕ್ಸೈಟ್
- ಸುಣ್ಣದಕಲ್ಲು
- ಸಿಲಿಕಾ ಮರಳು
- ಗ್ರಾನೈಟ್ ಮತ್ತು ಇತರ ಕಟ್ಟಡ ಕಲ್ಲುಗಳು
ಅರಣ್ಯ ಪ್ರದೇಶದ ಶೇಕಡಾವಾರು
ಜಿಲ್ಲೆಯ ಶೇ. 80% ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಭಾಗ ಅರಣ್ಯದಿಂದ ಆವೃತವಾಗಿದೆ, ಇದು ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲೇ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಅರಣ್ಯ ಹೊಂದಿರುವ ಜಿಲ್ಲೆಯಾಗಿದೆ. ದಟ್ಟವಾದ ನಿತ್ಯಹರಿದ್ವರ್ಣ, ಅರೆ ನಿತ್ಯಹರಿದ್ವರ್ಣ, ತೇವಾಂಶಭರಿತ ಎಲೆ ಉದುರುವ ಕಾಡುಗಳು ಮತ್ತು ಮ್ಯಾಂಗ್ರೋವ್ ಕಾಡುಗಳಿವೆ.
ಸಸ್ಯ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಣಿ ಸಂಕುಲ
ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟಗಳ ಜೀವವೈವಿಧ್ಯದ ಹಾಟ್ಸ್ಪಾಟ್ನ ಪ್ರಮುಖ ಭಾಗ. ತೇಗ, ಬೀಟೆ, ಹೊನ್ನೆ, ನಂದಿ, ಶ್ರೀಗಂಧ, ಸಾಗುವಾನಿ, ಬಿದಿರು ಮತ್ತು ಅನೇಕ ಔಷಧೀಯ ಸಸ್ಯಗಳು. ಆನೆ, ಹುಲಿ, ಚಿರತೆ, ಕಪ್ಪು ಚಿರತೆ (ವಿಶೇಷವಾಗಿ ದಾಂಡೇಲಿ-ಅಣಶಿ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ), ಕಾಡೆಮ್ಮೆ (ಗೌರ್), ಜಿಂಕೆ, ಕಡವೆ, ಸಿಂಗಳೀಕ, ಹಾರುವ ಅಳಿಲು, ಕಾಳಿಂಗ ಸರ್ಪ, ಗ್ರೇಟ್ ಇಂಡಿಯನ್ ಹಾರ್ನ್ಬಿಲ್ ಮತ್ತು ಅನೇಕ ಜಾತಿಯ ಪಕ್ಷಿಗಳು, ಚಿಟ್ಟೆಗಳು, ಉಭಯಚರಗಳು ಮತ್ತು ಸರೀಸೃಪಗಳು ಇಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ದಾಂಡೇಲಿ-ಅಣಶಿ ಹುಲಿ ಸಂರಕ್ಷಿತ ಪ್ರದೇಶ (ಕಾಳಿ ಹುಲಿ ಸಂರಕ್ಷಿತ ಪ್ರದೇಶ), ಭದ್ರಾ ವನ್ಯಜೀವಿ ಅಭಯಾರಣ್ಯ (ಭಾಗಶಃ), ಶರಾವತಿ ಕಣಿವೆ ವನ್ಯಜೀವಿ ಅಭಯಾರಣ್ಯ (ಭಾಗಶಃ) ಇಲ್ಲಿವೆ.
ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ
ಹೆಸರುವಾಸಿ
ಕರುನಾಡ ಕಡಲತೀರ, ಕಾಡಿನ ಸಿರಿ, ಜಲಪಾತಗಳ ವೈಭವ
ಮುಖ್ಯ ಆಕರ್ಷಣೆಗಳು
ಇತರ ಆಕರ್ಷಣೆಗಳು
ಭೇಟಿ ನೀಡಲು ಉತ್ತಮ ಸಮಯ
ಅಕ್ಟೋಬರ್ನಿಂದ ಮಾರ್ಚ್ವರೆಗೆ. ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವಾತಾವರಣವು ಆಹ್ಲಾದಕರವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಮಳೆಗಾಲದಲ್ಲಿ (ಜೂನ್-ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್) ಜಲಪಾತಗಳು ಮೈದುಂಬಿ ಹರಿಯುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಕೃತಿ ಹಸಿರಿನಿಂದ ಕಂಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಪ್ರಯಾಣ ಕಷ್ಟಕರವಾಗಬಹುದು.
ಪ್ರವಾಸಿ ಮಾರ್ಗಗಳು
- ಧಾರ್ಮಿಕ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳ ಯಾತ್ರೆ (ಗೋಕರ್ಣ, ಮುರುಡೇಶ್ವರ, ಶಿರಸಿ, ಇಡಗುಂಜಿ, ಬನವಾಸಿ)
- ಕಡಲತೀರಗಳ ವಿಹಾರ (ಕಾರವಾರ, ಗೋಕರ್ಣ, ಮುರುಡೇಶ್ವರ)
- ಜಲಪಾತಗಳ ವೀಕ್ಷಣೆ (ಉಂಚಳ್ಳಿ, ಮಾಗೋಡು, ಸಾಥೋಡಿ)
- ಸಾಹಸ ಮತ್ತು ವನ್ಯಜೀವಿ ಪ್ರವಾಸ (ದಾಂಡೇಲಿ, ಯಾಣ)
- ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪ್ರವಾಸ (ಬನವಾಸಿ, ಸೊಂಡಾ, ಸದಾಶಿವಗಡ)
ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಮತ್ತು ಜೀವನಶೈಲಿ
ಹೆಸರಾಂತವಾದುದು
- ಗೋಕರ್ಣ ಮಹಾಬಲೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನ
- ಮುರುಡೇಶ್ವರದ ಶಿವನ ಪ್ರತಿಮೆ
- ದಾಂಡೇಲಿ ಸಾಹಸ ಕ್ರೀಡೆಗಳು
- ಯಾಣದ ಶಿಲಾ ರಚನೆಗಳು
- ದಟ್ಟವಾದ ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟಗಳ ಅರಣ್ಯಗಳು
- ಕರಾವಳಿ ತಿನಿಸುಗಳು
- ಯಕ್ಷಗಾನ ಮತ್ತು ಇತರ ಜಾನಪದ ಕಲೆಗಳು
- ಕದಂಬರ ಇತಿಹಾಸ (ಬನವಾಸಿ)
ಜನರು ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿ
ಕನ್ನಡ, ಕೊಂಕಣಿ, ಹವ್ಯಕ, ನವಾಯತಿ, ಸಿದ್ದಿ, ಗೌಳಿ, ಮರಾಠಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗಳ ಮಿಶ್ರಣ. ಜನರು ಸರಳ ಜೀವಿಗಳು, ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ಮೀನುಗಾರಿಕೆ ಪ್ರಧಾನ ಜೀವನಶೈಲಿ. ಅರಣ್ಯದೊಂದಿಗೆ ನಿಕಟ ಸಂಬಂಧ. ವಿಶಿಷ್ಟ ಹಬ್ಬಗಳು ಮತ್ತು ಆಚರಣೆಗಳು.
ವಿಶೇಷ ಆಹಾರಗಳು
- ಕರಾವಳಿ ಶೈಲಿಯ ಮೀನಿನ ಊಟ (ಫಿಶ್ ಕರಿ, ಫಿಶ್ ಫ್ರೈ)
- ಕಡಬು (ವಿವಿಧ ಬಗೆಯ)
- ಅಕ್ಕಿ ರೊಟ್ಟಿ
- ತೊಡೆದೇವು (ಅಕ್ಕಿ ಮತ್ತು ಬೆಲ್ಲದಿಂದ ಮಾಡುವ ಸಿಹಿ ದೋಸೆ)
- ಹಲಸಿನ ಹಣ್ಣಿನ ಖಾದ್ಯಗಳು (ಕಡುಬು, ಹಪ್ಪಳ, ಚಿಪ್ಸ್)
- ಕಳಲೆ ಪಲ್ಯ ಮತ್ತು ಉಪ್ಪಿನಕಾಯಿ
- ಶೇಡಿ ಚಟ್ನಿ (ಕೆಂಪು ಇರುವೆ ಚಟ್ನಿ - ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನರ ವಿಶೇಷ)
- ಬೆಲ್ಲದ ಪಾನಕ
- ಗೋಡಂಬಿ ಉಪ್ಕರಿ
ಸಿಹಿತಿಂಡಿಗಳು
- ಕಾಯಿ ಹೋಳಿಗೆ
- ಅತ್ರಾಸ (ಕಜ್ಜಾಯ)
- ಹಯಗ್ರೀವ
- ಶೇವಿಗೆ ಪಾಯಸ
- ಫೇಣಿ
ಉಡುಗೆ ಸಂಸ್ಕೃತಿ
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ಮಹಿಳೆಯರು ಸೀರೆ ಮತ್ತು ಪುರುಷರು ಪಂಚೆ (ಲುಂಗಿ) ಮತ್ತು ಶರ್ಟ್ ಧರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಬುಡಕಟ್ಟು ಸಮುದಾಯಗಳು ತಮ್ಮದೇ ಆದ ವಿಶಿಷ್ಟ ಉಡುಪು ಮತ್ತು ಆಭರಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಆಧುನಿಕ ಉಡುಪುಗಳು ಪಟ್ಟಣ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯ.
ಹಬ್ಬಗಳು
- ಕಾರವಾರ ಕರಾವಳಿ ಉತ್ಸವ
- ಶಿರಸಿ ಮಾರಿಕಾಂಬಾ ಜಾತ್ರೆ (ಎರಡು ವರ್ಷಗಳಿಗೊಮ್ಮೆ)
- ಗೋಕರ್ಣ ಶಿವರಾತ್ರಿ ಮತ್ತು ಕಾರ್ತಿಕೋತ್ಸವ
- ದಾಂಡೇಲಿ ರಿವರ್ ಫೆಸ್ಟಿವಲ್ (ಕಾಲಕಾಲಕ್ಕೆ)
- ಬನವಾಸಿ ಕದಂಬೋತ್ಸವ
- ಗಣೇಶ ಚತುರ್ಥಿ
- ದೀಪಾವಳಿ
- ಯುಗಾದಿ
- ಸ್ಥಳೀಯ ದೇವತೆಗಳ ಜಾತ್ರೆಗಳು ಮತ್ತು ಉತ್ಸವಗಳು
- ಸಿದ್ದಿ ಜನಾಂಗದ ಹೋಳಿ ಹಬ್ಬ (ದಾಂಡೇಲಿ ಪ್ರದೇಶ)
ಮಾತನಾಡುವ ಭಾಷೆಗಳು
- ಕನ್ನಡ (ಅಧಿಕೃತ ಮತ್ತು ಪ್ರಮುಖ ಭಾಷೆ)
- ಕೊಂಕಣಿ (ಕರಾವಳಿ ಮತ್ತು ಒಳನಾಡಿನ ಕೆಲವು ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ)
- ಮರಾಠಿ (ಗಡಿ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ)
- ಹವ್ಯಕ ಕನ್ನಡ
- ನವಾಯತಿ (ಭಟ್ಕಳ ప్రాంతದಲ್ಲಿ)
- ಉರ್ದು
- ಸಿದ್ದಿ ಭಾಷೆ (ಸಿದ್ದಿ ಜನಾಂಗದವರಿಂದ)
ಕಲಾ ಪ್ರಕಾರಗಳು
- ಯಕ್ಷಗಾನ (ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಬಡಗುತಿಟ್ಟು ಶೈಲಿ)
- ತಾಳಮದ್ದಳೆ
- ಗೊಂಬೆಯಾಟ (ಸೂತ್ರದ ಗೊಂಬೆ)
- ಭರತನಾಟ್ಯ ಮತ್ತು ಕರ್ನಾಟಕ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತ
ಜಾನಪದ ಕಲೆಗಳು
- ಸುಗ್ಗಿ ಕುಣಿತ
- ಗುಮಟೆಪಾಂಗ್ (ಗುಮಟೆ ವಾದ್ಯದೊಂದಿಗೆ ಹಾಡುಗಾರಿಕೆ)
- ಡೊಳ್ಳು ಕುಣಿತ
- ವೀರಗಾಸೆ
- ಹಾಲಕ್ಕಿ ಒಕ್ಕಲಿಗರ ಸುಗ್ಗಿ ಹಾಡುಗಳು ಮತ್ತು ನೃತ್ಯ
- ಸಿದ್ದಿ ನೃತ್ಯ ಮತ್ತು ಸಂಗೀತ
- ಗೌಳಿ ಜನಾಂಗದ ನೃತ್ಯಗಳು
ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು ಮತ್ತು ಆಚರಣೆಗಳು
ಅರಣ್ಯ ದೇವತೆಗಳ ಪೂಜೆ, ನಾಗಾರಾಧನೆ, ಕೃಷಿ ಸಂಬಂಧಿತ ಆಚರಣೆಗಳು, ಕಡಲಿಗೆ ಪೂಜೆ ಸಲ್ಲಿಸುವುದು, ವಿಶಿಷ್ಟ ವಿವಾಹ ಪದ್ಧತಿಗಳು, ಹಿರಿಯರಿಗೆ ಗೌರವ, ಅತಿಥಿ ಸತ್ಕಾರ, ಬುಡಕಟ್ಟು ಸಮುದಾಯಗಳ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು.
ಸಂಗ್ರಹಾಲಯಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾ ಗ್ಯಾಲರಿಗಳು
- INS ಚಾಪೆಲ್ (K94) ಯುದ್ಧನೌಕೆ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ, ಕಾರವಾರ
- ಜಿಲ್ಲಾ ಪುರಾತತ್ವ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ (ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ)
ಜನಸಂಖ್ಯಾಶಾಸ್ತ್ರ
ಜನಸಂಖ್ಯೆ
1,437,169 (2011ರ ಜನಗಣತಿಯಂತೆ)
ಸಾಕ್ಷರತಾ ಪ್ರಮಾಣ
84.06% (2011ರ ಜನಗಣತಿಯಂತೆ)
ಲಿಂಗಾನುಪಾತ
ಪ್ರತಿ 1000 ಪುರುಷರಿಗೆ 975 ಮಹಿಳೆಯರು (2011ರ ಜನಗಣತಿಯಂತೆ)
ನಗರ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮೀಣ ವಿಭಜನೆ
ಕಾರವಾರ, ಶಿರಸಿ, ದಾಂಡೇಲಿ, ಭಟ್ಕಳ, ಹೊನ್ನಾವರ, ಕುಮಟಾ ಪ್ರಮುಖ ಪಟ್ಟಣ ಪ್ರದೇಶಗಳು. ಜಿಲ್ಲೆಯ ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತದೆ.
ಇತಿಹಾಸ
ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಇತಿಹಾಸ (ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ)
ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆಯು ಕದಂಬರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ (ರಾಜಧಾನಿ ಬನವಾಸಿ) ಹೃದಯಭಾಗವಾಗಿತ್ತು. ನಂತರ ಚಾಲುಕ್ಯರು, ರಾಷ್ಟ್ರಕೂಟರು, ಹೊಯ್ಸಳರು, ವಿಜಯನಗರ ಅರಸರು, ಕೆಳದಿ ನಾಯಕರು, ಬಿಜಾಪುರದ ಸುಲ್ತಾನರು, ಮರಾಠರು ಮತ್ತು ಪೋರ್ಚುಗೀಸರ ಆಳ್ವಿಕೆಗೆ ಒಳಪಟ್ಟಿತ್ತು. ಟಿಪ್ಪು ಸುಲ್ತಾನನ ಆಳ್ವಿಕೆಯ ನಂತರ ಬ್ರಿಟಿಷರ ವಶವಾಯಿತು. ಹಿಂದೆ 'ಕೆನರಾ' ಜಿಲ್ಲೆಯ ಭಾಗವಾಗಿತ್ತು. 1862ರಲ್ಲಿ ಕೆನರಾ ಜಿಲ್ಲೆಯನ್ನು ಉತ್ತರ ಕೆನರಾ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಕೆನರಾ ಎಂದು ವಿಭಜಿಸಲಾಯಿತು. ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಅಂಕೋಲಾದ ಉಪ್ಪಿನ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ ಪ್ರಮುಖ ಘಟ್ಟವಾಗಿತ್ತು.
ಐತಿಹಾಸಿಕ ಕಾಲಗಣನೆ
ಕ್ರಿ.ಶ. 345 - 525
ಕದಂಬರ ಆಳ್ವಿಕೆ (ಬನವಾಸಿ ರಾಜಧಾನಿ).
6ನೇ - 12ನೇ ಶತಮಾನ CE
ಚಾಲುಕ್ಯರು, ರಾಷ್ಟ್ರಕೂಟರು, ಕಲ್ಯಾಣಿ ಚಾಲುಕ್ಯರ ಆಳ್ವಿಕೆ.
12ನೇ - 14ನೇ ಶತಮಾನ CE
ಹೊಯ್ಸಳರ ಆಳ್ವಿಕೆ.
14ನೇ - 16ನೇ ಶತಮಾನ CE
ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಆಳ್ವಿಕೆ.
16ನೇ - 18ನೇ ಶತಮಾನ CE
ಬಿಜಾಪುರದ ಸುಲ್ತಾನರು, ಕೆಳದಿ ನಾಯಕರು, ಮರಾಠರು ಮತ್ತು ಪೋರ್ಚುಗೀಸರ ಪ್ರಭಾವ.
1799 CE
ಟಿಪ್ಪು ಸುಲ್ತಾನನ ಪತನದ ನಂತರ ಬ್ರಿಟಿಷರ ಆಳ್ವಿಕೆಗೆ ಒಳಪಟ್ಟಿತು (ಬಾಂಬೆ ಪ್ರೆಸಿಡೆನ್ಸಿಯ ಭಾಗ).
1862 CE
ಕೆನರಾ ಜಿಲ್ಲೆಯನ್ನು ಉತ್ತರ ಕೆನರಾ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಕೆನರಾ ಎಂದು ವಿಭಜಿಸಲಾಯಿತು.
1930 CE
ಅಂಕೋಲಾದಲ್ಲಿ ಉಪ್ಪಿನ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ (ಕರ್ನಾಟಕದ ದಾಂಡಿ ಯಾತ್ರೆ).
1947 CE
ಭಾರತಕ್ಕೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ.
1956 ನವೆಂಬರ್ 1
ವಿಶಾಲ ಮೈಸೂರು ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ (ಕರ್ನಾಟಕ) ಸೇರ್ಪಡೆ.
ಪ್ರಸಿದ್ಧ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು
ಸಾಹಿತ್ಯ ಮತ್ತು ಕಲೆ
ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಸಮಾಜ ಸೇವೆ
ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರರು
ಇತರ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳು
ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಸಂಶೋಧನೆ
ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳು
- ಕರ್ನಾಟಕ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಕೇಂದ್ರ, ಕಾರವಾರ (KUD PG Centre)
ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು
- ಕದಂಬ ನೌಕಾನೆಲೆಯ ಸಂಶೋಧನಾ ವಿಭಾಗಗಳು
- ಅರಣ್ಯ ಇಲಾಖೆಯ ಸಂಶೋಧನಾ ಘಟಕಗಳು
ಕಾಲೇಜುಗಳು
- ಸರ್ಕಾರಿ ಕಲಾ ಮತ್ತು ವಿಜ್ಞಾನ ಕಾಲೇಜು, ಕಾರವಾರ
- ಡಾ. ಎ.ವಿ. ಬಾಳಿಗಾ ಕಲಾ ಮತ್ತು ವಿಜ್ಞಾನ ಕಾಲೇಜು, ಕುಮಟಾ
- ಎಂ.ಎಂ. ಕಲಾ ಮತ್ತು ವಿಜ್ಞಾನ ಕಾಲೇಜು, ಶಿರಸಿ
- ಬಂಗೂರನಗರ ಕಲಾ, ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ವಾಣಿಜ್ಯ ಕಾಲೇಜು, ದಾಂಡೇಲಿ
- ಶ್ರೀ ಗುರು ಸುಧೀಂದ್ರ ಕಾಲೇಜು, ಭಟ್ಕಳ
- ಕೆ.ಡಬ್ಲ್ಯೂ.ಟಿ. ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಕಾಲೇಜು, ಹಳಿಯಾಳ (ಸರ್ಕಾರಿ)
ಸಾರಿಗೆ
ರಸ್ತೆ
ಉತ್ತಮ ರಸ್ತೆ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿದೆ. ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹೆದ್ದಾರಿ NH-66 (ಪನ್ವೇಲ್-ಕನ್ಯಾಕುಮಾರಿ) ಕರಾವಳಿ ತೀರದುದ್ದಕ್ಕೂ ಹಾದುಹೋಗುತ್ತದೆ. NH-52 (ಸಂಗ್ರೂರ್-ಅಂಕೋಲಾ), NH-48 (ಹಳೆಯ ಸಂಖ್ಯೆ, ಈಗ NH-75 ರ ಭಾಗ) ಮತ್ತು ಇತರ ರಾಜ್ಯ ಹೆದ್ದಾರಿಗಳು ಜಿಲ್ಲೆಯನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸುತ್ತವೆ. ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯ ರಸ್ತೆ ಸಾರಿಗೆ ಸಂಸ್ಥೆ (KSRTC) ಮತ್ತು ಖಾಸಗಿ ಬಸ್ಸುಗಳು ವ್ಯಾಪಕ ಸೇವೆ ಒದಗಿಸುತ್ತವೆ.
ರೈಲು
ಕೊಂಕಣ ರೈಲ್ವೆ ಮಾರ್ಗವು ಜಿಲ್ಲೆಯ ಕರಾವಳಿ ಭಾಗದ ಮೂಲಕ ಹಾದುಹೋಗುತ್ತದೆ. ಕಾರವಾರ (KAWR), ಅಂಕೋಲಾ (ANKL), ಗೋಕರ್ಣ ರೋಡ್ (GOK), ಕುಮಟಾ (KT), ಹೊನ್ನಾವರ (HNA), ಮುರುಡೇಶ್ವರ (MRDW), ಭಟ್ಕಳ (BTJL) ಪ್ರಮುಖ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣಗಳು. ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿ-ಅಂಕೋಲಾ ರೈಲು ಮಾರ್ಗ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಯಲ್ಲಿದೆ.
ವಿಮಾನ
ಹತ್ತಿರದ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣಗಳು ಗೋವಾದ ದಾಬೋಲಿಮ್ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ (GOI) (ಕಾರವಾರದಿಂದ ಸುಮಾರು 90 ಕಿ.ಮೀ) ಮತ್ತು ಮಂಗಳೂರು ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ (IXE) (ಭಟ್ಕಳದಿಂದ ಸುಮಾರು 140 ಕಿ.ಮೀ). ಕಾರವಾರದಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ ನಿರ್ಮಾಣ ಹಂತದಲ್ಲಿದೆ/ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಯಲ್ಲಿದೆ.
ಕಾರವಾರ ಬಂದರು ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಮಧ್ಯಮ ಗಾತ್ರದ ಬಂದರು. ಇದಲ್ಲದೆ, ಬೇಲೇಕೇರಿ, ತದಡಿ, ಹೊನ್ನಾವರ, ಭಟ್ಕಳಗಳಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಬಂದರುಗಳಿವೆ.
ಮಾಹಿತಿ ಆಧಾರಗಳು
- ಕರ್ನಾಟಕ ಸರ್ಕಾರದ ಅಧಿಕೃತ ಜಿಲ್ಲಾ ಜಾಲತಾಣ (uttarakannada.nic.in)
- ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಜನಗಣತಿ ವರದಿಗಳು (2011)
- ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಇಲಾಖೆಯ ಮಾಹಿತಿ (karnatakatourism.org)
- ಸ್ಥಳೀಯ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಪ್ರಕಟಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಶೋಧನಾ ಲೇಖನಗಳು
- ಪ್ರಮುಖ ಸುದ್ದಿ ಮಾಧ್ಯಮಗಳು ಮತ್ತು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಗ್ರಂಥಗಳು